Alkol bağımlılığının genetik istikameti olduğunu vurgulayan uzmanlar, alkol bağımlılığı olan ebeveynlerin çocuklarında bağımlılık ortaya çıkma mümkünlüğünün olağan topluma nazaran kabaca 4 kat daha fazla olduğuna dikkat çekiyor. Uzmanlar, bağımlılık şiddeti arttıkça kişinin kullanım sıklığının artma eğilimi gösterdiğini vurguluyor.
Yeşilay’ın 5 Mart 1920 tarihinde kurulması münasebetiyle 1-7 Mart haftası Yeşilay Haftası olarak anılıyor. Yeşilay Haftası’nda alkollü içkilerin, sigaranın, alkolün uyuşturucuların topluma, aileye ve bireye ziyanları anlatılıyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Hasret Kızılkurt, alkol bağımlılığına ait değerlendirmede bulundu.
Alkol bağımlılığının belirtilerine dikkat!
Doç. Dr. Hasret Kızılkurt, alkol bağımlılığında kişinin birçok sefer, planladığından daha fazla ya da daha uzun müddetli olarak alkol aldığını belirterek “Alkol kullanımını bırakmak ya da kontrol altına almak ister lakin bu hususta başarısız olur. Alkolü elde etmek, kullanmak ya da yarattığı tesirlerden kurtulmak için çok vakit ayrılır. Alkol kullanmak için büyük bir istek duyar. İşte, okulda ya da konuttaki pozisyonunun gereği olan en önemli yükümlülüklerini yerine getirmekte zahmet yaşamaya başlar. Alkol kullanımının neden olduğu ya da alevlendirdiği, toplumsal ya da bireyler ortası sıkıntılar olmasına rağmen kullanımını sürdürür. Büyük bir olasılıkla alkolün neden olduğu ya da alevlendirdiği daima yahut tekrarlayan fizikî ya da ruhsal olarak meşakkat yaşamasına karşın alkol kullanımını sürdürür.” dedi.
Belirtilerden en az iki tanesi var olduğunda teşhis konuluyor
Alkol bağımlılığında kişinin yineleyici bir biçimde tehlikeli olabilecek durumlarda alkol kullanmaya devam ettiğini söz eden Doç. Dr. Hasret Kızılkurt, “Alkol kullanımından dolayı birtakım toplumsal, işle ilgili yahut eğlenme-dinlenme etkinliklerini bırakır yahut azaltır. İstenilen etkiyi sağlamak için gittikçe alkol kullanım ölçüsü artar. Alkol kullanımını azalttığı yahut bıraktığı vakit mahrumluk belirtileri yaşar yahut bu belirtileri yaşamamak için alkol kullanmaya devam eder. Alkol bağımlısı olan kişi bu belirtilerin kimilerini yahut tamamını yaşayabilir. Biz klinikte problemli alkol kullanımı ile başvuran şahıslarda bu belirtilerden en az iki adedinin var olması durumunda bağımlılık tanısı koymaktayız.” dedi.
Bağımlılığın şiddeti arttıkça kullanım sıklığı da artma eğilimi gösteriyor
Alkol bağımlılığında kişinin daha sık aralıklarla alkol kullandığını kaydeden Doç. Dr. Hasret Kızılkurt, “Alkol bağımlılığı teşhisini koyarken kullanım sıklığı bizim birinci değerlendirdiğimiz kriterlerden birisi değildir. Üstte geçen teşhis kriterlerinden birisi de değildir. Haftanın 2 yahut 3 günü alkol kullanıp birebir vakitte alkol kullanımı nedeni ile toplumsal, mesleksel, kişilerarası fonksiyonelliği besbelli olarak bozulmuş ve alkol bağımlılığı tanısı almış pek çok hasta bulunmaktadır. Lakin şunu görmekteyiz, bağımlılık şiddeti arttıkça kişinin kullanım sıklığı artma eğilimi göstermektedir. Kişi gittikçe daha sık aralıklarla, günün daha erken saatlerinde, günlük olarak daha fazla ölçüde alkol almaya başlamaktadır.” dedi.
Alkol bağımlılığı uzun vadeli takip gerektiren bir hastalık
Alkol bağımlılığının tedavi edilebilen bir hastalık olduğunu belirten Doç. Dr. Hasret Kızılkurt, “Alkol bağımlılığı tedavi edebildiğimiz lakin tekrarlama riski olan ve bu nedenle uzun müddetli takibi gerektiren bir hastalıktır.” dedi.
Alkol tedavisi üç evreden oluşuyor
Tedavinin üç basamaklı gerçekleştiğini kaydeden Doç. Dr. Hasret Kızılkurt, “İlk etap alınan alkolü kesme ve bunun sonucunda oluşan mahrumluk bulgularına müdahale edilen arınma tedavisi evresidir. Bu evre ilaç kullanımı ve başka tıbbi müdahaleleri içerir. İkinci evre rehabilitasyon devridir. Bu periyotta kişi artık alkol yoksunluğu belirtilerinden kurtulmuştur. Hayattaki olağan fonksiyonlara dönebilme ve alkolsüz yaşama ahenk sağlama bakımından hastaya bilgi ve maharetler kazandırılmaya çalışılır. Bunun için terapötik teşebbüslerden yararlanılır. Üçüncü etap ise tekrarlamaların önlenmesi için takip ve dayanak tedavisinin devam ettiği basamaktır. Alkolün bırakıldığı birinci evreden itibaren şahsa alkol isteğini azaltmaya yardımcı olacak ilaç tedavisi uygulanmaktadır, arınma tedavisi tamamlandıktan sonra da hatta üzerinden aylar geçmiş olsa bile kişinin alkol isteği yaşaması hastalığın beklenen bir kesimidir. Bu süreçte bağımlılık uzmanı terapist tarafından terapi takviyesi de devam etmelidir.” diye konuştu.
Alkol bağımlısı ebeveynlerin çocuklarında bağımlılık riski 4 kat fazla
Alkol bağımlılığının genetik istikameti olduğunu kaydeden Doç. Dr. Hasret Kızılkurt, “Bir ailede alkol ile alakalı bozukluklar varsa o ailede bu bozukluğun çıkma şansızlığı genel olarak daha fazladır. Alkol bağımlılığı olan ebeveynlerin çocuklarında bağımlılık ortaya çıkma mümkünlüğü olağan topluma nazaran kabaca 4 kat daha fazladır. Yalnızca bağımlılık mümkünlüğü değil, birebir vakitte alkol bağımlılığı ile alaka öteki sorunlar de (alkol kullanımına bağlı ortaya çıkan hastalıklar, alkol bağımlılığı tedavisine cevap ve tedavide yaşanan zorluklar) genetik yatkınlıkla alakalı bulunmuştur.” dedi.
Bağımlılıkların form değiştirme ihtimali vardır
Bağımlılıkların form değiştirme ve öbür bir görünümde ortaya çıkma mümkünlüğünün bulunduğunu, bu durumun yalnızca alkol için geçerli olmadığını tabir eden NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Hasret Kızılkurt, tedavi sürecinde bunları sorguladıklarını söyledi.
Doç. Dr. Hasret Kızılkurt, kelamlarını şöyle tamamladı: “Bu durumun nedeni, bağımlı olan bireyin beyninde alkol aldığı vakit yüksek seviyede dopamin sentezleniyor olmasıdır, alkolün bırakıldığı periyotta bu yüksek dopamin sentezi kesilmiş olur ve kişi bunu telafi edecek bir davranış geliştirmeye meyilli olabilir. En kolay olarak bu periyotta sigara içme ölçüsü artabilir, kişinin yemek yeme rutinleri değişebilir, daha kalorili- karbonhidrat içeriği yüksek besinler arayabilir. Bu besinler süratli ve yüksek ölçüde dopamin sentezlenmesine neden olur. Bunun dışında internet, toplumsal medya, alışveriş, kumar üzere öbür davranışsal bağımlılıklar görülebilir. Bu açıdan dikkatli olmak gereklidir.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
