CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, ülkeler açısından kara bir leke, lanetli bir sömürü biçimi olarak tanımladığı ve Türkiye’de artan çocuk işçiliğini Meclis’e taşıdı. TBMM başkanlığına verdiği araştırma önergesi ile mevzunun aciliyet taşıdığını vurguladı.
Türkiye’de son yıllarda çocuk personel sayısının arttığını ve bu utanç verici sömürü düzeneğinin ağırlaştığını söz eden Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili Kani Beko, araştırma önergesi ile çocuk emekçi gerçeğinin ortaya çıkarılması gerektiğini vurguladı. Beko, “Tüm dünyanın içinden geçmekte olduğu COVİD-19 salgını ile birlikte ülkemizde yaygınlaşan, derinleşen ve ağırlaşan çocuk işçiliğinin ve çocuk emeği sömürüsünün kazandığı boyutların araştırılması ve “çocuk işçiliği” ile uğraşta kapsamlı siyaset ve tahlil tekliflerinin geliştirilmesi aciliyet taşımaktadır. Ülkemizin ve dünyanın yarınları çocukların maruz kaldığı, bu emek sömürüsünün en utanç verici cinslerinden birinin çoktan geçmişte kalmış ve tarihin karanlık sayfalarına mal olmuş olması gerekliyken artarak sürüyor olması geleceğimiz için yakın bir tehdit oluşturmaktadır” dedi.
Araştırma önergesinin münasebetinde pandemi ile artan çocuk emekçi sayısına vurgu yapan Beko, şu münasebetlerle mevzunun araştırılmasını talep etti:
“Ülkemizde 2016 yılından itibaren artan fakirleşme, ağır ve uzun vadeli ekonomik kriz başta olmak üzere birçok olumsuz gelişmeye COVİD-19 salgını ek olmuş ve pandeminin ikinci yılını doldurduğu bu günlerde Türkiye genelinde okullaşma oranı süratle azalmıştır. Çocuk çalışanların sayısında ise birebir paralelde harikulâde artışlar yaşanmaktadır.
Çocuk personelliği, dünyanın ve ülkemizin geleceği çocukları, çocukluklarını yaşamaktan alıkoyan, potansiyellerini ve saygınlıklarını eksilten, eğitim hakkından yoksun bırakan, fizikî ve zihinsel gelişimleri açısından ziyanlı ve kalıcı sonuçlar doğuran en ağır ve lanetli sömürü biçimlerinden biridir. Türkiye, ILO’nun 138 sayılı İstihdama Kabulde Minimum Yaş Sözleşmesi’ni 1998 yılında, 182 sayılı En Berbat Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına Ait Acil Hareket Sözleşmesi’ni ise 2001 yılında onaylamıştır. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı tarafından, 2017-2023 devrini kapsayacak halde güncellenmiş Çocuk Personelliği ile Çaba Ulusal Programı (2017-2023) ise bu amaç doğrultusunda hazırlanarak kamuoyunun gündemine sunulmuştur. Tüm bu kontratlar ve oluşturulan yasal altyapı çocuklarımıza, geleceğimize sahip çıkmanın yanında ülkemizin saygın ülkeler ortasında yer almasının varlık şartıdır.
YAKLAŞIK 6 MİLYON ÇOCUK EMEKÇİ VAR
Her ne surette olursa olsun, çocuk emekçi çalıştırmak hukuken yasaktır, ahlaken mahkum edilmiş fiillerdendir, insanlığın ve ülkemizin geleceğine verilebilecek en ağır zararlardandır. Hakikaten bu şuurla atılmış çokça adım, oluşturulmuş olan düzenleme vb. bulunmaktadır. Ama tüm bu taraf olunan mukavelelere, kararlara ve ülke içinde oluşturulmuş yasal ve kurumsal altyapıya karşın yaygın bir biçimde çocuk emekçi çalıştırılmaktadır. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın 2021 yılı Faaliyet Raporuna nazaran devlet yardımı alan fakir hanelerde yaşayanların sayısı 11 milyon 370 bin kişi olarak söz edilmiştir. Bakanlık datalarına nazaran yaklaşık 6 milyon hane toplumsal yardımlardan yararlanırken bunların 2 buçuk milyona yakını toplumsal yardımlara bağımlı hale gelmiştir. 150 bine yakın çocuğa ise, öz ailesinin bakımını sağlayamadığı gerekçesiyle toplumsal ve ekonomik takviye verilmiştir. Devletin resmi sayılarına nazaran fakir hanelerde yaşayanların sayısı 11 milyonun üzerindedir.130 binin üzerinde çocuk için kendi aileleri en temel okul muhtaçlıklarını gideremez durumdadır. Yapılan araştırmalar Türkiye’de en az iki milyon-ki bu sayı yaz aylarında dört milyonu bulmaktadır- çocuk personel olduğunu göstermektedir. Bu sayılara Türkiye’de yaşayan ve kayıtlı olmayan göçmen ve mülteci çocuk nüfusu da eklediğimizde yaklaşık altı milyon çocuk emekçiden kelam edilmektedir.
ÇIRAKLIK İSMİ ALTINDA KÖLELİK DÜZENİ
En acımasız sömürü biçimlerinden olan ve ortadan kaldırmayan ülkeler açısından kara bir leke niteliğindeki çocuk işçiliğinin, Türkiye’de bilhassa mesleksel eğitim ismi altında yasal hale getirilmeye çalışılması kabul edilemez. Çocuklarımız “çıraklık” ismi altında neredeyse kölelikle muadil, ucuz işgücü olarak kullanılmaktadır. Bugün bu sayı tek başına yaklaşık bir buçuk milyona yakındır. Okulda, spor salonunda, parkta olması gerekirken çalışma ömrüne zorlanan ve ağır sömürünün ve istismarın farklı hallerine maruz kalan bu çocukların bir kısmı iş cinayetlerine kurban gitmektedir. İş Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisinin yayınladığı sayılara nazaran, 2002 yılından bu yana iş cinayetlerinde ülkemizde ömrünü yitiren en az 787 çocuk personel bulunmaktadır. Ülkemizin ve dünyanın tarihinin karanlık sayfaların yerini alması gereken bu yıkıcı sürecin tüm sonuçlarıyla ve acilen kaldırılması için ağır, ısrarlı ve kalıcı düzenlemelere ve tahlil tekliflerine gereksinim bulunduğu açıktır. Sorunun farklı boyutlarının yanı sıra, uygulamadan kaynaklı sorunların tespiti için ivedilikle farklı kurum, kuruluş ve inisiyatiflerin bir ortaya getirilmesi, tıpkı çeşitlilikle tahlil önerilenin oluşturulması uzun vadeli ve kalıcı ortadan kaldırma odaklı siyasetlerin oluşturulması bakımından Anayasanın 98., TBMM İçtüzüğünün 104. ve 105. Hususları uyarınca bir Meclis Araştırması açılması gereği vardır.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
