“Her birey kendi vücudu, cinselliği ve doğurganlığı ile ilgili kararları kendisi verme hakkına sahiptir.”
Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati (CİSÜ) Platformu, 8 Mart Dünya Bayanlar Günü münasebetiyle bayanların cinsel sıhhat hizmetlerine eşit erişiminin garanti edilmesi gerektiği bildirisini verdi.
CİSÜ Platformu Kadın+ Sıhhati Çalışma Kümesi, sıhhat hizmetlerinin kıymetli bir kesimi olan cinsel sıhhat ve üreme sıhhatinin toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve bayan haklarının gerçekleşmesi için kritik rol oynadığına dikkat çekerek, “Bu hizmetlere erişim bayanlara kendi vücutları ve cinsellikleri hakkında özerk kararlar verme imkânı veriyor. Bayanların kendi seçimlerini yaparak sağlıklı ve inançlı bir hayat sürmelerini destekliyor. Sıhhat hizmetlerine eşit erişimin garanti edilmesi ve bu hizmetlerin cinsel sıhhat ve üreme sıhhatini içermesi sağlanmadan eşitlik olmaz” dedi.
Geçen 8 Mart’tan bu yana neler oldu?
CİSÜ Platformu tarafından 8 Mart Dünya Bayanlar Günü münasebetiyle yayınlanan bildiride, pandemi ve yükselen enflasyon sebebiyle doğum denetim formülleri ile regl eserlerine erişimin olumsuz etkilendiği aktarıldı. Bildiride, “Özellikle regl eserlerinin yüzde 18 oranıyla lüks tüketim vergisi kategorisinde kıymetlendirilmesi, pek çok bayan örgütünün yansısını çekti. Bayanlar fiyatsız regl eserleri dağıtımının yaygınlaştırılarak regl yoksulluğuyla gayret edilmesini talep etti. Birtakım belediyeler pek çok yurtta fiyatsız dağıtım yaptı, üniversitelerde öğrenci kulüplerince askıda ped uygulaması yaygınlaştırılması üzere orta yollar bulunmaya çalışıldı. Ayrıyeten kondom üzere doğum denetim formüllerine erişememek yalnızca bir aile planlaması sorunu yaratmıyor. Birebir vakitte kondomla geçişi önlenebilecek cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların yaygınlaşmasına da neden oluyor. Örneğin HPV üzere pek çok alt tipi olan, bulaşıcılık oranı yüksek bir virüs ve erken teşhis edilmezse rahim ağzı kanserine dönüşebiliyor. Üstelik HPV aşılama ile de önlenebilecekken ulusal aşılama programına dahil edilmeyen ve GSS kapsamı dışında 3 dozdan oluşan aşının uygulanması 3 binden TL’den fazla olduğu için ekonomik krizde katmerli bir sıkıntıya neden oluyor. HPV aşısı Ulusal aşı programına alınıp erken yaşta uygulanmalı” tabirlerine yer verildi.
Gençler gerçek bilgiye ulaşamıyor
Türkiye’de birçok bayanın 1983’ten bu yana gebeliğin birinci 10 haftası boyunca, yasal bir hak olan kürtaj hizmetinin devlet hastanelerinde hala fiilen yasaklı olduğuna değinilen bildiride, karşılanmamış aile planlaması muhtaçlığı sebebiyle yüzlerce bayanın buna bağlı sıhhat sıkıntıları yaşadığı belirtildi. Açıklamada, bilhassa 18 yaş altı ve 35 yaş üstü gebeliklerde bu riskin daha da arttığına işaret edilerek, “Türkiye’de çocuk yaşta zorla evliliklerin legalleştirilmesine bağlı olarak, eğitim mühleti kısalırken, yoksulluk, şiddet ve riskli gebelikler artıyor. Bu gebeliklerde hem annede hem de bebekte çeşitli sıhhat komplikasyonları görülüyor: yüksek tansiyon, gebelikte diyabet ve enfeksiyon bunlardan birkaçı. Şiddetsiz ve onaya dayalı inançlı cinsellikle ilgili problemler tabu haline geldiği için gençler, bu bahislerde gerçek bilgiye ulaşmakta ıstırap yaşıyor. Bilgi eksiklikleri sebebiyle başta kız çocukları ve genç bayanlar, bağları içinde şiddete ve istismara daha açık hale geliyor. İnançlı ve şiddetsiz cinsellik için okullarda gençlere kapsamlı cinsellik eğitimi verilmelidir. Bayanların, LGBTİ+’ların, mültecilerin, engellilerin ve gençlerin CSÜS ve CYBE’lere dair koruyucu/önleyici hizmetlere, teşhis ve tedaviye, doğurganlığın düzenlenmesine, inançlı anneliğe, doğum öncesi, sırası ve sonrasında bakıma, inançlı isteyerek düşük hizmetlerine eşit olarak erişimi sağlanmalı” denildi.
CİSÜ bilgi kaynağı haline geldi
Son bir yıl içinde cinsel sıhhat ve üreme sıhhati alanındaki meselelerin tahlili için birçok proje hayata geçiren CİSÜ Platformu, eğitimler ve atölyeler ile üye örgütlerin kapasitelerini geliştirmeye amaçladı. Geçen yıldan bu yana 5 aktiflik gerçekleştiren CİSÜ tarafından hazırlanan ‘Pandemi Öncesi ve Sırasında Türkiye’de Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati Hizmetleri İzleme Raporu’, ‘Pandemi Periyotlarında CSÜS Hizmetleri: Toplum Temelli Hizmetler Rehber’ ve ‘Türkiye’de CSÜS Durum Tahlil Raporu’ ile üyeler dahil 117 STK, 20 üniversite ve 53 belediye ve lokal idare olmak üzere 190 kuruma kaynak sağladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
