Dünyayı tesiri altına alan Covid- 19 pandemisinden sonra farklı ülkelerde çocuklarda ortaya çıkan, gizemli hepatit olarak bilinen, etkeni bilinmeyen hepatit hastalığı telaşa yol açıyor. Şu ana kadar 169 çocukta görülen etkeni bilinmeyen hepatit hastalığının tam olarak nedeni belirlenemiyor. Fakat yapılan incelemelerde hastaların 20’sinde Covid-19, 74’ünde de ise adenovirüs tespit edildiği bildiriliyor. Bilhassa ishal olan çocukların altının değiştirilmesinden sonra ellerin sabun ve suyla yıkanması, teneffüs yolu hijyenine dikkat edilmesi ve hasta bireylerle temastan kaçınılması alınacak tedbirlerin başında geliyor.
Memorial Ataşehir Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Bölümü’nden Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Soysal, etkeni bilinmeyen hepatit hastalığı hakkında bilgi verdi.
İlk olarak İskoçya’da ortaya çıktı
Nisan ayının başında birinci olarak İskoçya’da 13 çocukta, ateş olmadan kusma ve karın ağrısı şikayetiyle ortaya çıkan etkeni bilinmeyen hepatit hastalığı kısa müddette telaşa yol açan boyutlara ulaştı. Dünya Sıhhat Örgütü 23 Nisan tarihinde yayınladığı raporunda, dünyada 169 tane etkeni bilinmeyen çocuklarda hepatit olgusu olduğunu açıkladı. İngiltere-Kuzey İrlanda, İspanya, İsrail, ABD, Danimarka, İrlanda, Hollanda, İtalya, Norveç, Fransa, Romanya ve Belçika’da belirlenen nedeni belirlenemeyen hepatit hastası çocukların yaklaşık 17 adedinde karaciğer nakli gerçekleştirildi. Bu, yaklaşık olarak yüzde 10’luk bir orana denk gelmektedir ve akut hepatit olayları için yüksek kabul edilebilecek bir orandır.
Adenovirüs şüphesi
Karaciğer enzimlerinin çok yüksek olmasıyla karakterize olan hepatit hastalığında çocuklarda sarılık gözlemlenmektedir. Hepatit A, Hepatit B, Hepatit C, Hepatit D yahut Hepatit E üzere sık bilinen hepatit virüslerinin 169 hasta çocukta tespit edilmemiş olması da altı çizilmesi gereken bir durumdur. Çocuklarda ortaya çıkan etkeni bilinmeyen hepatit hastalığının yaklaşık yüzde 10’u ağır seyretmektedir. Yapılan çalışmalarda 169 çocuk hastanın 74’ünde adenovirüs, 20’sinde ise Covid- 19 tespit edilmiştir. Adenovirüs belirlenen çocukların 18’inde de adenovirüs -41 denilen alt tipi belirlenmiştir. Rapor edilen hasta çocukların hiçbirisinin Covid -19 aşısı olmaması da ortaya çıkan hepatit hastalığının aşı ile temasının olmadığını ortaya koymaktadır. Hasta çocuklarda adenovirüs oranının fazla olması, kuşkuyu bu tarafta artırmaktadır. Lakin daha evvel sağlıklı çocuklarda ortaya çıkan adenovirüs ekseriyetle kendi kendine geçen bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Adenovirüslerin bilinen 80 alt tipi mevcuttur. Adenovirüs 41 tipi sıklıkla çocuklarda ishal ve kusmaya neden olan bir virüs olup, birebir vakitte üst teneffüs yolu enfeksiyonu bulgularına da neden olabilmektedir. Sağlıklı çocuklarda selim seyirli olan bu virüs bugüne kadar sağlıklı ve kronik hastalığı olmayan çocuklarda karaciğer nakline kadar gidecek olan bir hepatit tablosuna yol açmamıştır. Şu ana kadar 1 ay ile 16 yaş ortasındaki çocuklar ortasında görülen nedeni belirlenemeyen hepatitte çocukların hiçbirisinin seyahat hikayesinin olmaması da dikkat çekilen noktalar ortasındadır.
Bu belirtilere dikkat edin
Nedeni belirlenemeyen hepatit hastalığı daha çok ateş olmadan kusma ve karın ağrısı şikayetleriyle ortaya çıkmaktadır. Şu ana kadar salgın olarak kıymetlendirilmeyen bu hepatit hastalığında adenovirüs oranındaki artışa dikkat çekilmektedir. 80’den fazla virüsten oluşan adenovirüsler tüm sistemleri tutabilmektedir. Adenovirüs, hastalarda farklı şikayetlere neden olabilmektedir. Kimi hastalarda konjonktivit ( kırmızı göz hastalığı), kimi hastalarda ateş ve orta kulak iltihabı halinde kendini aşikâr eden adenovirüsler; zatürre, üst teneffüs yolu enfeksiyonu, ishal, karın ağrısı, hemorajik sistit, menenjit üzere ağır tablolara neden olabilmektedir.
Hijyeni ihmal etmeyin
Nedeninin tam olarak bilinmemesinden ötürü her geçen gün tasaya sebep olan gizemli hepatit hastalığında hijyen kurallarına dikkat edilmesi alınacak tedbirlerin başında yer almaktadır. Bilhassa el hijyeni (ellerin su ve sabun ile yıkanması), hasta olan kişinin temas ettiği yüzeylerin paklığı ve teneffüs yolu hijyeni (hapşırma ve öksürme anında ağız ve burunun mendil ile kapatılması, odaların sık sık havalandırılması) ihmal edilmemelidir. İshal olan çocukların altının değiştirilmesinden sonra su ve sabunla ellerin yeterli bir biçimde yıkanması kıymetlidir. Hasta beşerlerle yakın temastan kaçınılması gerekmektedir. Anne babaların bilhassa dikkat etmesi gereken hususların başında, çocukların dışkı ve idrar rengindeki değişiklik, gözlerde ve ciltte ortaya çıkan sarılık gelmektedir. Bu belirtilerin ortaya çıkması durumunda karaciğer işlevlerine ayrıntılı biçimde bakılması ve hepatit testi yapılması gerekmektedir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
