İşitme Kaybı Hayallere Engel Değil

İşitme kayıplı doğmak hayata tutunmaya ve maksatlara erişmeye mani olmuyor. Bunun en uygun örneklerinden biri Çisem Çakır Sülüşoğlu. Çakır’ın işitme kaybı 3,5 yaşından sonra, o güne kadar gelişen konuşmasının durması ve 4,5 yaşına kadar hiç ilerlemediğini öğretmeninin ve annesinin farketmesiyle başladı. Koklear implant ameliyatı sonrasında konuşmasında süratli bir gelişim kaydeden Çakır, konuşma ve işitme performansının gelişmesinde Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Anabilim Kolu Odyoloji Bölümü’nde Öğretim Üyesi ve Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ayça Çiprut’un takviyesinin olduğunu vurguluyor.

Çakır, Notre Dame de Sion Fransız Lisesi’ni bitirdikten sonra, Central Saint Martin’s College of Arka & Design’da Eser Tasarımı (Product Design) okumak üzere Londra’ya gitti. Baba mesleği olan turizmdeki çalışmalarına katkı sağlamak için gittiği Matthew Kenney Academy’de, sağlıklı beslenme ve sağlıklı ömür tarzını öğrenerek Gourmet Raw Food Chef diplomasını aldı. Dünyaca ünlü sıhhat merkezlerinden biri Hippocrates Health Institute’da Sıhhat Eğitmeni (Health Educator) programından mezun oldu. Ayrıyeten Çakır, hobi olarak başladığı Youtube kanalında da ferdî bakım ve hayata dair tecrübelerini paylaşıyor.

“Eski aygıtlardan gelen ses çok mekanik ve robotikti”

Çakır, işitme kaybından ötürü hayatında yaşadığı zorluklarla ilgili şöyle konuştu: “Bazı durumlarda özel muamele görme zaruriliği hoşuma gitmiyordu. Eski aygıtlarda televizyon-radyo üzere aletlerden gelen ses çok mekanik ve robotikti, o yüzden her şeyi tam anlayamıyordum. Ayrıyeten, telefonla konuşmak kabus üzereydi benim için. Şu an yeni jenerasyon aygıtlarla çok daha düzgün ve net duyuyorum. Geçmiş yıllardan gelen, telefonla konuşma fobimi yıllar içinde yendim. Mesela bir anım var. Eski cihazım, tam tatile çıkarken yolda bozulmuştu. 3-4 gün hiç duymadan tatil yapmıştım. Bir de çocukken kazara cihazımla denize atladığımı hatırlıyorum, yeniden bozulmuştu ve çok üzülmüştüm. Buna emsal olaylar yaşadım hayatım boyunca.”

“Koklear implant hayatımın birinci dönüm noktasıydı”

Hayatındaki dönüm noktalarından birincisinin koklear implant ameliyatı olduğunu belirten Çakır şunları söyledi: “Kendi ayaklarımın üstünde durabileceğimi kanıtlamak üzere İngiltere’ye gitmeye karar vermem ikinci dönüm noktamdı. Benim için çok büyük bir adımdı zira ailem durumumdan ötürü beni yalnız başıma bir yere göndermeye korkuyordu. Lakin her iki taraf için de güzel oldu, mental olarak güçlendim. Başka bir dönüm noktam Amerika’ya gidişimdi. Orada aldığım eğitimlerin, tanıştığım insanların hayata bakışımda çok büyük katkısı vardır. Son dönüm noktam da Youtube kanalını açmam ve binlerce şahsa ulaşmam.”

“Aileler işitme kayıplı çocuklarına kitap okumalı ve okutmalı”

Çakır, işitme kaybı yaşayan çocuklara ve ailelerine ise şu tavsiyelerde bulundu: “İşitme kaybı yaşayanların ısrarla, bıkmadan usanmadan, en değerlisi de kendilerine acımadan çalışmalarını tavsiye ederim. Çocuklarını çok yeterli izleyip, en ufak bir eksikliği nasıl kapatacakları konusunda tahlil üretmek ailelerin en kıymetli vazifesi olmalı. Aileler, çocuklarına her şeyi yapabileceklerini lakin çalışmak zorunda olduklarını anlatmalılar. Zira duymamak, söz dağarcığının da eksik kalmasını beraberinde getiriyor. Kitap okumak ve onların da okumasını sağlamak çok kıymetli.”

Çakır’ın yaşadığı işitme kaybı ve cihazlanma sürecinde onunla yakından ilgilenen Prof. Dr. Ayça Çiprut şunları söyledi: “Çisem’i 4-5 yaşından beri tanıyorum. Çisem, işitme kaybı ilerleyince, işitme aygıtından gördüğü yararın azalması sonrasında koklear implant ameliyatı oldu. İmplant ameliyatı öncesinde sistemli işitme aygıtı kullanmış olması nedeniyle yaşıtlarına misal lisan ve konuşma gelişimi mevcuttu. Koklear implant sonrası işitsel algısı süratle düzgünleşti. Birinci başlarda daha sık olan programlar ve rehabilitasyon süreci bugünlerde yalnızca implant programlarının denetimleriyle devam ediyor.”

İleri ve çok ileri derecede işitme kaybı olan çocuk ve yetişkinlerin koklear implant adayı olabileceğini söz eden Çiprut, şöyle konuştu: “Koklear implantın gayesi, hasarlı olan işitme sisteminin, çevresel sesleri, müzik ve konuşmayı fizyolojik olarak mümkün olan en doğal formda algılamasını sağlamaktır. Yetişkin hastaların koklear implanttan faydalanabilmesi için işitme kayıplarının konuşmayı öğrendikten sonraki devirde ortaya çıkmış olması bekleniyor. Çocuk hastaların koklear implant ile konuşmayı öğrenebilmeleri için implantın erken yaşlarda uygulanması ve çocukların işitme-konuşma eğitimi almaları gerekiyor.”