Her yıl Köy Enstitülerinin kuruluş yıldönümünde gerçekleştirilen Fikir ve Kültür Günleri bu yıl yeniden sembol isimlerden Mehmet Başaran anısına ithaf edildi. Köy edebiyatı hareketinin şiirdeki değerli temsilcilerinden biri olan şair, eğitimci ve muharrir Mehmet Başaran, köy enstitüsü öğretmenliği, gezici başöğretmenlik, ilkokul öğretmenliği, Türkçe öğretmenliği yaptı.
Geçtiğimiz yıl Ayvalık Belediyesi mesken sahipliğinde birincisi yapılan Köy Enstitüleri Fikir ve Kültür Günleri Köy Enstitüleri’nin 82. kuruluş yıl dönümü olan 16 ve 17 Nisan tarihlerinde Mehmet Başaran’ın anısına ikinci defa düzenlendi. Köy Enstitüleri Fikir ve Kültür Günleri, geçtiğimiz yıl, köy enstitülerinin birinci kurulduğu yer olan ‘Hasanoğlan Köy Enstitüsü’ ile birlikte Ayvalık ilçesinde başlatılmıştı.
Etkinlik bu yıl da Vural Sineması Nejat Uygur Sahnesi’nde Halk TV ana haber spikeri İrfan Değirmenci ile tarihçi Prof.Dr.İlber Ortaylı’nın iştirakiyle gerçekleştirildi. Büyük bir ilgi gören fikir ve kültür günlerine; Ayvalık Belediye Lideri Mesut Ergin, belediye meclis üyesi Tülay Çankaya, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ayvalık İlçe Lideri Hüseyin Şalmanlı, UYGUN Parti Ayvalık İlçe Lideri Gülten Sütçüoğlu ile ortalarında eğitimcilerin de bulunduğu Ayvalıklı vatandaşlar katıldı. Söyleşinin sonunda Yücel Çiçekleri isimli sinemanın gösterimi yapıldı.
Köy Enstitülerinin kuruluş serüvenini İrfan Değirmenci tarihi süreci örneklemelerle anlattı. Kuruluşunda çekilen zorlukları, kız ve erkek öğrencilerin bir ortada eğitim görmeleri nedeniyle yaşanan reaksiyonları hatırlatan Değirmenci, bu süreçte binlerce köy enstitülü öğretmenin yetiştiğini söyledi.
Köy Enstitülerinin kapanış sürecinin sancılı olduğunu söz eden İrfan Değirmenci izleyenlerden sorular alarak Prof.Dr. İlber Ortaylı’ya yönlendirerek karşılıklarını aldı. Prof.Dr İlber Ortaylı, kapanışa kadar geçen müddette enstitülerden çok sayıda muharrir, eğitmen ve siyaset adamının çıktığını söyledi. Ortaylı, “Dursun Akçam, Talip Apaydın, Yoksul Bayurt, Adnan Binyazar, Kemal Burkay, Ümit Kaftancıoğlu, Mustafa Koç, Dursun Kut, Mahmut Makal, Mehmet Özel, Pakize Türkoğlu, Ali Büyük ve Tahsin Yücel üzere çok bedelli beşerler bu enstitülerden yetişti. Hayata geçirildiği 17 Nisan 1940 tarihinden bugüne kadar Türkiye’nin en değerli eğitim ve aydınlanma modeli olarak bilinen Köy Enstitüleri yeniden siyasetçilerin kurbanı oldu” dedi.
Ayvalık Belediye Lider Mesut Ergin, Yaşama geçirildiği 17 Nisan 1940 tarihinden bugüne kadar Türkiye’nin en değerli eğitim ve aydınlanma modeli olarak bilinen Köy Enstitülerinin, kuruluşunun 82’inci yılında da Ayvalık Belediyesi olarak ikinci kere konut sahipliği yapmaktan büyük bir memnunluk duyduklarını söyledi. Lider Ergin, “Köy Enstitüleri Fikir ve Kültür Günleri, köy enstitülerinin eğitime olan katkısını anlatmaya devem edeceğiz. Lokal coğrafik üretimin kıymeti ismine, mahalleevleri ve kooperatifçiliğe verilen pahayla birleşerek, öğrenerek, öğreterek, Belediye olarak Ayvalık’ta yeniden ileriki yıllarda da köy enstitüleri modelini gündeme taşıyacağız. Köy Enstitüleri Fikir ve Kültür Günlerini, geçtiğimiz yıl, köy enstitülerinin birinci kurulduğu yer olan “Hasanoğlan Köy Enstitüsü” ile birlikte geçtiğimiz yıl Ayvalık’ta başlatmıştık. Bu yıl da aktiflik yalnızca Ayvalık’ta gerçekleştirildi. Şunu bilhassa vurgulamak istiyorum; ülkemizde daima değişkenlik gösteren eğitim modellerinin daima tartışma konusu olduğu ve değişikliğe uğradığı bugünlerde Köy Enstitülerinin çok kısa sayılabilecek hayat pratiği halâ özlenen bir eğitim modeli olarak tartışılıyor ve konuşuluyor. Vazifeye geldiğimiz yıldan başlayarak Köy Enstitüleri modelinin bir benzerini Ayvalık’ta yaşama geçirdik, bu unsurlar ışığında da çalışmaya devam ediyoruz. 82 yıl evvel bu ışığı yakan aydınlanma yolunda değerli bir ara kat eden o günün eğitimcilerini hürmet hasret ve minnetle anıyoruz” diye konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
