Panik atak, fizikî endişe hislerine neden olan kısa bir ağır dert devri olarak görülüyor. Bunlar, süratli bir kalp atışı, nefes darlığı, baş dönmesi, titreme ve kas gerginliği üzere şikayetleri içerebiliyor. Panik ataklar sıklıkla ve beklenmedik bir halde meydana gelebiliyor ve birden fazla vakit rastgele bir dış tehditle ilgili olmuyor. Memorial Antalya Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uz. Dr. Seda Yavuz panik atak hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Her panik atak geçiren kişi panik bozukluk hastası olmuyor
Panik atak ansızın ortaya çıkan ve vakit zaman öngörülemeyen biçimde tekrarlayan, kişiyi dehşet içinde bırakan ağır badire ya da kaygı nöbetleridir. Şahıslar bu nöbetleri birden fazla vakit “kriz” olarak isimlendirir. Her panik atak geçiren kişi panik bozukluk hastası değildir. Hayat uzunluğu en az bir panik atak geçirme mümkünlüğü 10 olarak bulunmuştur. Panik atak pek çok ruhsal hastalıkta ortaya çıkabilir. Panik bozukluk zaten ve beklenmedik panik ataklarla giden bir dert bozukluğudur.
Panik atak konusunda risk kümesinde olabilirsiniz
• Birinci derece akrabalarında panik bozukluk ya da öbür anksiyete bozukluğu olanlar
• Sorunlu, telaşlı, sabırsız, mükemmeliyetçi kişilik özellikleri olanlar
• Alkol ya da diğer bağımlılık yapan hususlara yatkınlığı olan yahut bağımlılığı olanlar
• Geçmişinde panik atak, toplumsal fobi yahut öteki anksiyete bozukluklarından biri ya da depresyon geçirmiş olan kişiler
• Daima baskı altında olanlar
• Niyet ve hislerini gereğince dışarıya yansıtmayan isteklerini daima bastıran kişiler
• Kaçıngan kişilik yapısına sahip olanlar
• Çok hırslı, muvaffakiyet odaklı, başarısızlıklarda kendini suçlayan bir yapıya sahip olan kişiler
Panik atağın bedensel ve fizyolojik belirtileri şu haldedir:
- Çarpıntı, kalp atımlarını hissetme ya da kalp atım suratında artma
- Terleme, titreme, kan basıncının yükselmesi
- Soluk alamıyor boğuluyor duygusu, teneffüsün sıkışması
- Uyuşma ya da karıncalanma hissi
- Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma hissi
- Bulantı ya da karın ağrısı
- Baş dönmesi, sersemlik hissi bayılacakmış üzere olma
- Kendini ya da çevreyi değişmiş yahut farklı algılama
- Üşüme, sıcak soğuk basmaları, sık idrara çıkma
Belirtilerin varlığına nazaran teşhis konuyor
Panik atakların ne vakit nerede geleceği muhakkak olmaz ve baskın belirtiler bireyden bireye değişebilir. Üstte sayılan belirtiler ile birlikte çabucak her vakit bir vefat korkusu, denetimini kaybetme ya da çıldırma korkusu vardır. Kişi bir sefer panik atak geçirdikten sonra yeni bir panik atak geçireceğine ait daima bir dehşet duyar buna beklenti anksiyetesi denir. Bu teşhis koymak için kıymetli bir belirtidir. Bu belirtiler bir dış tehlikenin olamadığı ortamlarda en az altı aydır varsa ve kişinin günlük yaşantısını etkiliyorsa hastalık tanısı konabilir ve bir uzmanla kesinlikle görüşülmelidir.
Panik atak tedavisi 2 basamakta uygulanıyor;
Panik bozukluğu tedavisi mümkün bir hastalıktır. Bugün için aktifliği bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmış iki türlü tedavisi vardır.
1. İlaç tedavisi:
Hastalığın tedavisinde, beyindeki hudut hücrelerinin yolunda gitmeyen hormon faaliyetlerini düzelterek “Panik Atakları” önleyen ilaçlar kullanılmaktadır. Bu hastalığın tedavisinde kullanılan ve aktifliği kanıtlanmış çok sayıda ilaç bulunmaktadır. Uzman tabip denetiminde ilaçların dozu ve mühleti belirlenir.
2.Bilişsel-davranışçı tedavi:
Bu terapi tekniği ile kişinin bilişsel yapısı tekrar inşa edilir ve aslında olağan olan bir kadro panik atak belirtileri hakkındaki yanlış bilgi ve inançlarının düzeltilmesi sağlanır. Kişinin bu belirtiler ile korkmadan baş edebilmesinin öğretilmesi amaçlanır. Öbür bir yandan davranışsal bir ekip müdahaleler ile panik atak geleceğinden korktuğu için tek başına bulunmaktan kaçındığı yer ve durumlarla kademeli bir biçimde tekrar tekrar karşılaştırılması, bu sayede dehşetlerini yenmesi amaçlanır.
Bu tedavide hekim hastasına; kaygı ve panik nedeni ile yapmaktan kaçındığı aktiflikleri (kapalı ya da kalabalık yerlerde bulunma, yalnız başına sokağa çıkma gibi) bir plan dahilinde en kolaylarından başlayarak, üstüne giderek alıştırma uygulamaları yaptırılır. Artan mühletlerle yapılan bu alıştırmalar ile başına olumsuz bir şey gelmediğini gören hastanın inanç duygusu artar.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
