Kiev den Ukrayna kaynaklarına bağımlı habercilik yapılıyor
Tarihi kaynaklar savaş muhabirliğinin Kırım Savaşı nda ehemmiyet Büyükçekmece Escort bayan kazandığını yazıyor Savaşların büyük haber olduğunu ve o nedenle muhabirlerin herkesin kaçtığı yere gitmek istediğini belirten Prof Dr Süleyman İrvan muhabirlerin can güvenliklerine kıymet vermeleri ve kendileri için yayınlanan kılavuzlardaki Escort Büyükçekmece ihtarlara dikkat etmeleri gerektiğini söz ediyor İrvan Savaş bölgesindeki muhabirler ekseriyetle Ukrayna kaynaklarına bağımlı kaldılar Barış gazeteciliğinin eksikliği hissedildi Türk medyası barış eforlarına odaklanabilirdi dedi
Üsküdar Üniversitesi İrtibat Fakültesi Yeni Büyükçekmece Escort Medya ve Gazetecilik Kısım Lideri Prof Dr Süleyman İrvan Rusya Ukrayna ortasındaki savaşa değinerek savaş muhabirliği hakkında değerlendirmelerde bulundu ve tavsiyelerini paylaştı
Savaş muhabirliği Kırım Savaşı nda kıymet kazandı
Prof Dr Süleyman İrvan Tarihi kaynaklar savaş muhabirliğinin 1853 1856 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya ortasında gerçekleşen Kırım Savaşı nda ehemmiyet kazandığını yazıyor dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü
İngiliz The Times gazetesi muhabiri William Howard Russell da bu savaşı haberleştiren birinci savaş muhabiri olarak kabul ediliyor O günden bu yana tüm savaşlarda savaş muhabirleri vazife yaptı Savaşlar haber pahası yüksek olaylardır Hatta gazeteciliğin meşhur Kan varsa manşet olur kelamı en çok da savaşlar için geçerlidir Savaş büyük haberdir o nedenle birçok muhabir savaş bölgesinden haber geçmeyi savaş bölgesinde olmayı herkesin kaçtığı yere gitmeyi ister
Muhabirlerden hakikat ve emniyetli haberler bekleniyor
Savaş muhabirliğini tek bir boyutta değerlendirmenin mümkün olmadığını vurgulayan Prof Dr Süleyman İrvan Örneğin Rusya Ukrayna savaşını ele aldığımızda bu savaşı takip eden Rus Ukrayna ve Türk medyası muhabiri birebir pozisyonda değildir Rus medyası muhabiri saldıran işgalci ülkenin medyasına haber yaparken Ukrayna medyası muhabiri ülkesini işgale karşı savunan durumdadır Türk medyası ya da öbür ülke medyalarının muhabirleri ise daha çok gözlemci konumundaki muhabirlerdir Bizim muhabirlerden beklediğimiz savaşa ait hakikat teyitli ve emniyetli haberler geçmeleridir sözlerini kullandı
Sosyal medya savaş propagandası alanı oldu
Sosyal medyada insanların Rusya Ukrayna savaşında yaşadıklarını şahit oldukları değerli anları çatışmaları ya da bombalamaları anında cep telefonlarıyla kaydederek aktarabildiklerine dikkat çeken Prof Dr Süleyman İrvan kelamlarını şöyle sürdürdü
Biz buna yurttaş haberciliği ya da şahit haberciliği diyebiliriz Alandaki gazeteciler nadiren sıcak çatışmaların içinde kalıyorlar halbuki her sıcak çatışma anında orada birileri bu anları kaydedebiliyor Bu savaşın toplumsal medyadan canlı yayımlanan birinci savaş olduğunu belirtmiştim Bu durumda kıymetli olan toplumsal medyadan paylaşılan imajların gerçek ve aktüel olup olmadığıdır Toplumsal medya elbette tıpkı vakitte savaş propagandası alanı Çatışan taraflar toplumsal medyayı kendi lehlerine olacak formda kullanmaya çabalıyorlar Elbette toplumsal medya alandaki gazeteciler için de kıymetli bir bilgi kaynağı Lakin toplumsal medyadan gelen her bilginin her manzaranın fotoğrafın görüntünün kullanılmadan evvel kesinlikle doğrulanması gerekiyor Gazetecilerin savaş bölgesinden aktardıkları da tıpkı toplumsal medyadakiler üzere manipülatif olabiliyor Zira resmi kaynaklar da savaş vaktinde gazetecileri yanıltan bilgiler aktarabiliyor yahut muhabirler şuurlu ve kasıtlı olarak palavra haber üretebiliyorlar Bütün bunlar karşısında da okurların ve izleyicilerin dikkatli olması gerekiyor
Ukrayna kaynaklarına bağımlı habercilik yapıldı
Türk medyasının başından itibaren bu savaşa daha fazla değer verdiğini vurgulayan Prof Dr Süleyman İrvan Neredeyse her televizyon kuruluşu büyük gazeteler muhabirlerini Ukrayna ya ya da Ukrayna hududundaki ülkelere gönderdi Medya tıpkı ilgiyi Taliban Afganistan da idaresi devraldığında göstermemiş az sayıda muhabir Afganistan a gidebilmişti Kuşkusuz bunda yakınlık faktörünün katkısı var ancak Ukrayna nın bir Avrupa ülkesi olarak görülmesinin de bir katkısı olduğu söylenebilir Genel olarak muhabirler başşehir Kiev den ve genelde Ukrayna kaynaklarına bağımlı bir habercilik yaptılar Bu kıymetli bir eksiklikti Savaşın bir de öteki tarafı var fakat biz haberlerde öteki tarafı göremedik tahminen görebilmemiz de mümkün değildi lakin medya bunu denemedi dedi
Türk medyası barış gazeteciliğine uğraş harcayabilirdi
Barış gazeteciliği eksikliğinin hissedildiğini belirten Prof Dr Süleyman İrvan Çatışmaları değil barış teşebbüslerini önceleyen savaşın sıradan insanların ömürlerinde yarattığı travmalara ağırlaşan bir gazetecilik anlayışı olabilirdi Bu savaşta Türk medyası barış eforlarına daha fazla odaklanabilir ve barış gazeteciliği pratiğini yaşama geçirmek için daha fazla uğraş harcayabilirdi diye konuştu
Savaş muhabirleri can güvenliklerine dikkat etmeli
Savaş muhabirliğinin en tehlikeli gazetecilik biçimi olduğunu söz eden Prof Dr Süleyman İrvan Anadolu Ajansı nın 2020 yılında yaptığı bir habere nazaran örneğin 2011 yılında başlayan Suriye iç savaşında 707 basın mensubu öldürülmüştür Cumhuriyet gazetesinde 2009 yılında yayımlanan bir öteki habere nazaran 2003 yılında başlayan Irak işgali sırasında 2009 yılına kadar 295 gazeteci öldürülmüştür Çabucak her savaşta öldürülen yalnızca gerçekler değil tıpkı vakitte gerçekleri aktarmaya çalışan gazetecilerdir Ukrayna daki savaşta da şimdiye kadar 1 Ukraynalı muhabir öldürülmüş savaş bölgesindeki birçok gazeteci çatışmanın ortasında kalmış ya da akına uğramıştır Bu nedenle savaş bölgesinde misyon yapan muhabirlerin can güvenliği konusuna azami itina göstermeleri ve şahsî güvenliklerinin yapılacak haberden daha kıymetli olduğunu unutmamaları gerekiyor dedi
Savaş kahramanlık gösterisi yapılacak mecra değil
Muhabirlerin savaş bölgelerine gitmeden evvel inançlı habercilik eğitimlerinden geçmeleri gerektiğini belirten Prof Dr Süleyman İrvan Ancak son Ukrayna savaşında bunların yapılmadığını görüyoruz Hatta gazetecilikle hiç ilgisi olmayan birtakım içerik üreticilerinin bile savaş bölgesine gidip haber yapmaya çalıştıklarını görüyoruz Bu en azından onların can güvenlikleri açısından yanlışsız değil Savaşın kahramanlık gösterisi yapılacak bir mecra olmadığını anlatabilmemiz lazım diye konuştu
Muhabirler için kapsamlı kılavuzlar yayınlandı
Prof Dr Süleyman İrvan Hudut Tanımayan Gazeteciler Örgütü nün RSF UNESCO ile birlikte muhabirlerin savaş bölgelerinde ne yapmaları gerektiği konusunda kapsamlı bir Gazeteciler İçin Güvenlik Kılavuzu hazırladığını söyledi ve kelamlarını şöyle tamamladı
Bu kılavuzda savaş bölgesindeki muhabirlerin uymaları gereken kurallar detaylarıyla anlatılıyor Ayrıyeten Memleketler arası Gazeteciler Federasyonu da Ukrayna daki savaşı alandan haberleştiren muhabirler için uyarılar yaptı Bu ikazlar ortasında irtibat için şifreli aygıtların kullanılması yer tespitini kolaylaştıracak paylaşımlardan kaçınılması askeri ve stratejik maksatlardan uzak durulması tek başına seyahat edilmemesi üzere hayati ikazlar yer alıyor Savaş bölgesinden haber geçen muhabirlerin bu ihtarlara uygun hareket etmeleri en çok da kendi can güvenlikleri açısından değerli Savaş teori ile pratik çok farklı denilip geçiştirilebilecek bir durum değildir
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
